مسجد و حمام وکیل شیراز ؛ یادگاری از دوران زندیه
هر دو اثر مسجد و حمام وکیل در دوران زندیه و به دستور کریم خان زنددر شهر شیراز بنا شده‌اند. حمام وکیل که در غرب مسجد وکیل قرار دارد، حمامی بزرگ است که با رعایت پیشرفته‌ترین اصول معماری دوران خود ساخته شده است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که در ساخت حمام رعایت شده است، کنترل ورود و خروج هوای سرد و گرم است. ورودی حمام کوچک ساخته شده است و با ورود به آن در دو مرحله و با شیبی ملایم وارد حمام می‌شویم که در سطحی پایین‌تر از سطح زمین قرار گرفته است.
حمام وکیل شیراز
گرم‌خانه‌ی حمام وکیل شیراز با سنگ‌فرش پوشیده شده است و در زیر آن دالان‌های کم عرضی وجود دارد که با جریان هوای گرم و بخار آب در آن‌ها کف حمام خیلی زود گرم می‌شد.
حمام وکیل شیراز
این حمام از دو شاه‌نشین و دو حاکم‌نشین تشکیل شده است و در وسط هر حاکم‌نشین حوضی مرمرین قرار دارد و دیوار و گنبدهای حمام هم با نقوش آهک‌بری زیبا از داستان‌های مذهبی سنتی پوشیده است.
حمام وکیل شیراز
در حال حاضر از حمام وکیل به عنوان موزه‌ی گرمابه‌ی وکیل استفاده می‌شود و تعدادی مجسمه‌ی مومی در فضای آن قرار گرفته‌اند که بازدیدکنندگان را با آداب و رسوم ایران قدیم آشنا می‌کنند.
حمام وکیل شیراز
نمونه ای از مجسمه‌های این موزه که نشانی از آداب و رسوم مردم رادرحمام نشان می‌دهد.
حمام وکیل شیراز
باستان‌شناسان با توجه به معماری صورت گرفته در آثار به جا مانده از عمارت‌هایی که به دستور کریم‌خان زند بنا شده است، براین باورند که وی، علاقه و توجه بسیاری در احیا و زنده نگاه‌داشتن تاریخ ایران داشته است. همچنین وجود آثاری تحسین‌برانگیز که بر دیوارهای ساختمان حمام وکیل نقش بسته است، مانند تصاویری در قالب مضامین اساطیری، حماسی و مذهبی که همه در اعتقادات و باورهای مردم رخنه کرده بود، از دیگر نشانه‌های علاقه‌ی کریم خان زند به احیای تاریخ ایران باستان است.
حمام وکیل شیراز
البته این معماری و نقوش نه تنها در حمام وکیل شیراز صورت گرفته است، بلکه در بسیاری از عمارت‌ها و بناهای باقی مانده از زمان حکومت کریم‌خان زند ودیگر قرون تاریخی ایران نیز، به چشم می‌خورد.
حمام وکیل شیراز
حمام وکیل شیراز
در قسمت شمالی مسجد هم طاق بسیار بلندی قرار دارد که به طاق مروارید معروف است و روی کاشی‌های آن سوره‌های قرآن با قلم درشت و به خط ثلث بسیار زیبایی به صورت هلالی نوشته شده است.
یکی دیگر از شاهکارهای معماری دوران کریم خان، مسجد زیبای وکیل است که البته این روزها در وضعیت چندان مناسبی به سر نمی‌برد.
مسجد وکیل یا مسجد سلطانی وکیل در بخش غربی بازار و در انتهای بخش شمشیرگرها قرار گرفته است. این عمارت زیبا از وسعتی نسبتا بزرگ برخوردار بوده و به دلیل زیبایی و معماری به کار رفته در آن، یکی از بناهای محبوب و دوست‌داشتنی شهر شیراز است.
مسجد وکیل شیراز
این مسجد از دو شبستان شمالی و جنوبی تشکیل شده که شبستان جنوبی آن با وجود ۴۸ ستون سنگی مارپیچ و معماری بسیار زیبایی که دارد، هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند.
مسجد وکیل شیراز
یکی از طرح‌ها و هنرهای معمار و سازندگان این اثر تاریخی که توجه دیگران را به خود جلب کرده است، ۴۸ ستون زیبا و حیرت‌انگیز باشد که ماهرانه و با دقتی بسیار طراحی و ساخته شده است. سنگ‌کاری‌های (حجاری) صورت گرفته بر این ستون‌ها که علاوه بر بخشیدن شکوه و جلالی تحسین برانگیز، مسئولیت نگهداری سقف شبستان وسیع مسجد را برعهده دارند، در نوع خود جالب و ستودنی است.
مسجد وکیل شیراز
از دیگر قسمت‌های جالب شبستان جنوبی مسجد وکیل می‌توان به منبری متشکل از ۱۴ پله‌ی یکسان و از جنس مرمر اشاره کرد که زیبایی خارق‌العاده‌ای را به شبستان بخشیده است. طبق نقل قول‌های بیان شده، به نظر می‌رسد سازندگان این بنای مهم تاریخی به دستور کریم‌خان زند سنگ‌های مرمرین استفاده شده در ساخت پله‌های منبر را از مراغه تهیه کرده‌اند.
مسجد وکیل شیراز
مسجد وکیل شیراز
دو لنگه در که در بخش ورودی مسجد تعبیه شده از ارتفاعی بالغ بر ۸ متر و عرضی حدود ۳ متر (برای هر لنگه در)، برخوردار است. ورودی بازار شمشیرگرها نیز در مجاورت این درها قرار دارد. درب ورودی به سمت دالانی متشکل از هشت ضلع باز می‌شود که از سقفی زیبا و منقوش به تصاویر کاشی‌کاری شده از گل و بته و عبارت زیبای لااله الاالله به خط کوفی تشکیل شده است.
مسجد وکیل شیراز
